Blog

Meestal niet een plek om te willen zijn, maar een plek waarin ik mezelf al zo vaak heb gevonden. Een mediator noemen ze het ook wel. Heeft er iemand een sterke mening? Dan ben ik altijd begripvol over de andere kant van de zaak. Ruzie? Ik sta in het midden om de partijen bij elkaar te brengen. Noem me conflictvermijdend, maar ik vind het heerlijk om anderen te begrijpen, te bemiddelen en voor begrip te zorgen bij beide partijen. Bij kibbelende kinderen (zeker die van mezelf) is dat nog niet altijd gemakkelijk. Hoe begripvol ik ook ben, voor kinderen is het geen vanzelfsprekendheid om de ander te willen begrijpen en rekening te houden met elkaar.

In mijn werk met ouders, kinderen en leerkrachten is het vaak ook precies de plek die ik inneem. Tussen de partijen in, om steeds te luisteren, verhelderen, door te vragen en nog beter te luisteren.

Vorige week liepen mijn zoon en ik in het bos en hoorde ik allerlei vogels in de boomtoppen schreeuwen en fluiten. Een kraai, een paar mussen of mezen en af en toe een ekster. Mijn zoon, 5 jaar en een tikkeltje eigenwijs, hoorde ze écht niet, zei hij. “Dan moet je harder luisteren!” zei ik. Hij keek me gek aan.

Misschien kun je je fysieke oren niet beter hun best laten doen, maar je kunt zeker je best doen om echt te luisteren naar wat er gezegd én bedoelt wordt, en daarnaast ook naar wat er speelt bij de persoon tegenover je. De binnenwereld van de ander is soms verstopt, maar zo vaak ook wel te ‘horen’ in de woorden, klanken en toon die je hoort in de stem. C’est le ton qui fait la musique – het is de toon die de muziek maakt.

Als je als ouders je kind kunt horen, als leerkracht de ouders kunt horen, dan maak je grote stappen. Als je echt hoort wat er achter de vraag zit, achter het gedrag schuilgaat, achter de lach gevoeld wordt, dan kun je samen werken aan het voorkomen en oplossen van problemen die vaak te lang blijven rommelen onder de oppervlakte. Iets uitspreken met volledige heldere, voor iedereen begrijpelijke woorden is soms te ingewikkeld. Maar hard leren luisteren maakt een groot verschil als je samen richting je doel wilt gaan.

Regelmatig denk ik terug aan de tijd dat onze oudste, nu tien, net naar school ging. Wat keek ze daar naar uit… Ze had zichzelf al leren lezen en schrijven, maar had desondanks grote verwachting van wat juf haar allemaal zou kunnen leren. Zij had, in tegenstelling tot haar jongere zusje, een hele fijne tijd gehad op de peuterspeelzaal en ze was er meer dan klaar voor. Het eerste jaar vond ze het best leuk op school. Extra werkjes deed ze graag en een tikkeltje perfectionistisch, en juf vond haar handig in de klas, omdat ze altijd graag hielp. Ze legde met alle geduld de jongste kinderen uit hoe alles werkte in de klas, deed de werkjes keurig en precies zoals juf het wilde en corrigeerde gerust haar klasgenoten als zij niet zo braaf meededen als dat ze wist dat juf het wilde. Handig voor juf, maar niet per se handig voor je eigen ontwikkeling. Perfectionisme en een fixed mindset werden geboren in een omgeving waar de opdrachten simpel en weinig creatief waren, en ons sociale meisje zich ontplooide als juf in plaats van als onderdeel van de groep.

Hoogbegaafd? Dat klinkt wel overdreven voor een kleuter, dacht ik. Ze voldeed wel aan de lijstjes, maar wat moesten we dan? Ze vond school heel leuk, dus wat was het probleem? Helaas kwamen die problemen pas later echt boven water en wat was het fijn geweest als we haar als peuter en kleuter beter hadden kunnen begeleiden. Meer uitdagen, meer ruimte voor oefenen én falen, en kind kunnen zijn in je klas, net als ieder kind. Zodat ook zij op jonge leeftijd al die belangrijke vaardigheden kunnen oefenen! Anders kun je mooi lezen en schrijven, maar mis je uiteindelijk toch een stuk ontwikkeling.